(ភ្នំពេញ)៖ ជាទូទៅ ប្រសិនបើដីដែលចាំបាច់សម្រាប់អាស្រ័យនៅ ឬ អាស្រ័យផលប្រចាំថ្ងៃ ត្រូវបានបិទជិត ព្រោះតែការហ៊ុមព័ទ្ធដោយអចលនវត្ថុរបស់អ្នកជិតខាង ឬ ពុំមានទីធ្លាគ្រប់គ្រាន់សម្រាប់បំពេញគោលបំណងក្នុងការអាស្រ័យផ្សេងៗ លើដីនោះបាន ម្ចាស់នៃដីនោះចាំបាច់ត្រូវប្រើប្រាស់ដីរបស់អ្នកដទៃ ដើម្បីបម្រើដល់ផលប្រយោជន៍ដែលខ្លួនត្រូវការទើបបាន ប្រសិនបើពុំមានមធ្យោបាយផ្សេងពីនេះ។ ដូច្នេះហើយ ដើម្បីអាចប្រើប្រាស់ដីរបស់អ្នកដទៃក្នុងគោលបំណងបម្រើដល់ផលប្រយោជន៍នៃដីរបស់ខ្លួន លុះត្រាតែម្ចាស់ដីនោះបានបង្កើតនូវកិច្ចសន្យាសេវភាព ដើម្បីទទួលបាននូវសិទ្ធិ «សេវភាព»។

តើអ្វីទៅជាសេវភាព? ដើម្បីអាចតតាំងនឹងតតិយជនបាន តើត្រូវធ្វើដូចម្ដេចខ្លះ?

កម្មវិធីយល់ដឹងផ្នែកច្បាប់របស់អង្គភាពសារព័ត៌មាន Fresh News ក្រោមកិច្ចសហការជាមួយ ក្រុមមេធាវីកម្ពុជាសហប្រតិបត្តិការអន្តរជាតិ សូមលើកយកប្រធានបទស្ដីពី «សេវភាព» មកធ្វើការបង្ហាញជូនបងប្អូនប្រជាពលរដ្ឋ សិស្ស និស្សិត ដូចខាងក្រោម៖

ដោយអនុលោមតាមក្រមរដ្ឋប្បវេណី សេវភាព គឺសំដៅទៅលើសិទ្ធិប្រើប្រាស់ដីរបស់អ្នកដទៃ សម្រាប់ជាផលប្រយោជន៍ដីរបស់ខ្លួន ដោយមានកំណត់នូវគោលបំណងក្នុងការប្រើប្រាស់នោះនៅក្នុងកិច្ចសន្យាបង្កើតសេវភាពនេះ ហើយសេវភាពគឺអាចបង្កើតដោយយកតម្លៃជាថ្នូរ ឬ ក៏មិនយកតម្លៃជាថ្នូរក៏បានដែរ។ សិទ្ធិសេវភាពនេះ គឺជាសិទ្ធិមួយក្នុងចំណោមសិទ្ធិប្រត្យក្ស ដែលមានចែងក្នុងក្រមរដ្ឋប្បវេណី។ ហេតុនេះ បានសេចក្ដីថាអ្នកដែលមានសិទ្ធិសេវភាព (ម្ចាស់សេវភាព) អាចអនុវត្តសិទ្ធិទាមទារឱ្យប្រគល់វិញ សិទ្ធិទាមទារឱ្យបញ្ឈប់ការរារាំង និងសិទ្ធិទាមទារឱ្យបង្ការជាមុននូវការរារាំង ចំពោះការបំពានសេវភាព ដូចសិទ្ធិដែលកម្មសិទ្ធិករមាន។ ដោយយោងតាមបទប្បញ្ញត្តិដែលកំណត់ពីសិទ្ធិសេវភាព គឺបានកំណត់ថា ដីរបស់អ្នកដទៃដែលផ្ដល់ផលប្រយោជន៍ ហៅថា «ដីបម្រើ» រីឯដីដែលធ្វើឱ្យកើនផលប្រយោជន៍ដល់ខ្លួនឯង ហៅថា «ដីប្រើ»។

ចំពោះខ្លឹមសារនៃផលប្រយោជន៍សេវភាព គឺមានដូចជា ការឆ្លងកាត់ (សេវភាពឆ្លងកាត់) ការយកទឹកប្រើ (សេវភាពយកទឹកប្រើ) ការមើលទេសភាព (សេវភាពមើលទេសភាព) ការយកពន្លឺព្រះអាទិត្យ (សេវភាពយកពន្លឺព្រះអាទិត្យ) ជាដើម។ យោងទៅតាមការបកស្រាយខាងលើនេះ ប្រសិនបើក្នុងករណីដែលដីនោះពុំមានទីធ្លាគ្រប់គ្រាន់ដើម្បីសម្រួលដល់ការប្រើប្រាស់ដី ឬ ត្រូវបានហ៊ុមព័ទ្ធដោយអចលនវត្ថុ ដែលជាកម្មសិទ្ធិរបស់អ្នកដទៃដែលនៅជាប់គ្នា ដែលបង្ករឱ្យដីនោះក្លាយជាដីបិទជិត ហើយពុំមានមធ្យោបាយក្នុងការចេញ ឬ ចូលពីទីតាំងដីរបស់ខ្លួន ទៅកាន់ផ្លូវសាធារណៈបាន ឬ មិនអាចមានប្រភពទឹកចូលដល់ទីតាំងនៃដី ឬ ខ្វះទីធ្លាដើម្បីសម្រួលដល់ការសាងសង់ផ្សេងៗ ជាដើម នោះម្ចាស់នៃដីបិទជិតនោះ ប្រាកដជាមានការលំបាកក្នុងការប្រើប្រាស់ដីរបស់ខ្លួន និងធ្វើឱ្យខាតបង់ផលប្រយោជន៍ជាច្រើនដែលអាចកើតមានឡើងទៀតផង។ ដូច្នេះ ម្ចាស់នៃដីបិទជិត ឬ ដីដែលខ្វះខាតទីធ្លាក្នុងការប្រើប្រាស់នោះ ចាំបាច់ត្រូវប្រើប្រាស់ដីរបស់អ្នកដទៃដើម្បីបម្រើដល់ផលប្រយោជន៍របស់ខ្លួនទើបបាន។ ហើយដើម្បីអាចប្រើប្រាស់ដីរបស់អ្នកដទៃក្នុងគោលបំណងបម្រើដល់ផលប្រយោជន៍នៃដីរបស់ខ្លួន លុះត្រាតែម្ចាស់ដីនោះបានបង្កើតនូវកិច្ចសន្យាសេវភាព ដើម្បីទទួលបាននូវសិទ្ធិសេវភាព។

ជាការពិតណាស់ ដើម្បីប្រើប្រាស់ដីរបស់អ្នកដទៃដើម្បីយកមកធ្វើជាដីបម្រើបាន លុះត្រាតែម្ចាស់ដីប្រើបានធ្វើនូវកិច្ចសន្យាបង្កើតសេវភាព។ សេវភាព អាចបង្កើតបានតាមលិខិតជាលាយល័ក្ខណ៍អក្សរ ឬ មិនតាមលិខិតជាលាយល័ក្ខណ៍អក្សរ ក៏បានដែរ។ សេវភាពដែលបានបង្កើតឡើង អាចតតាំងនឹងតតិយជន ព្រមទាំងអនុប្បទានិកបាន លុះត្រាតែសេវភាពនោះបានចុះបញ្ជីត្រឹមត្រូវតាមច្បាប់។ ក្នុងករណី កម្មសិទ្ធិករនៃដីប្រើ ធ្វើអនុប្បទានលើដីនោះ សិទ្ធិសេវភាពក៏ត្រូវធ្វើអនុប្បទានទៅជាមួយគ្នាផងដែរ លើកលែងតែក្នុងករណីដែលបានកំណត់ផ្សេងពីនេះ នៅក្នុងកិច្ចសន្យា។ ក្រៅពីកម្មសិទ្ធិករនៃដីប្រើ ភតិកៈ ឬ អ្នកមានសិទ្ធិជួលអចិន្ត្រៃយ៍ ឬ ផលុបភោគី ឬ ម្ចាស់សិទ្ធិប្រើប្រាស់ និងអាស្រ័យនៅ នៃដីប្រើដែលត្រូវបានបង្កើតសេវភាពរួចហើយ ក៏អាចទទួលបាននូវសេវភាពផងដែរ។ មួយវិញទៀត ប្រសិនបើដីនោះ មិនទាន់មានការបង្កើតសេវភាពនៅឡើយទេនោះ ម្ចាស់សិទ្ធិជួលអចិន្ត្រៃយ៍ ឬ ផលុបភោគីលើដី ក៏អាចបង្កើតសេវភាពបានដែរ ដោយយកដីដែលខ្លួនមានសិទ្ធិជួល និងសិទ្ធិផលុបភោគនោះធ្វើជាដីប្រើ មិនចាំបាច់ទាល់តែជាកម្មសិទ្ធិករទើបអាចបង្កើតបាននោះទេ។

ក្នុងករណីដែលបានបង្កើតសេវភាពតាមលិខិតជាលាយល័ក្ខណ៍អក្សរ បើកិច្ចសន្យាបង្កើតសេវភាព មានកំណត់អំឡុងពេលជាក់លាក់ សេវភាពនឹងត្រូវរលត់ដោយការបញ្ចប់អំឡុងពេលដែលបានកំណត់នោះ។ ប៉ុន្តែ ប្រសិនបើកិច្ចសន្យានោះពុំបានកំណត់អំឡុងពេលទេ ម្ចាស់ដីបម្រើអាចទាមទារទៅតុលាការឱ្យរំលត់សេវភាពបាន។ រីឯសេវភាពដែលមិនត្រូវបានបង្កើតឡើងតាមលិខិតជាលាយល័ក្ខណ៍អក្សរត្រឹមត្រូវទេនោះ ម្ចាស់កម្មសិទ្ធិនៃដីបម្រើ មានសិទ្ធិក្នុងការស្នើសុំឱ្យរំលត់សេវភាពនោះនៅពេលណាក៏បានដែរ។ ក្នុងករណីនេះ សេវភាពនឹងត្រូវរលត់នៅក្រោយអំឡុងពេល ០១ (មួយ) ខែ បានកន្លងហួស ដោយគិតចាប់ពីពេលស្នើសុំឱ្យរំលត់។ ក្នុងករណីដែលដីប្រើ ឬ ដីបម្រើ ជាកម្មសិទ្ធិរបស់បុគ្គលលើសពីមួយ (កម្មសិទ្ធិអវិភាគ) នោះ កម្មសិទ្ធិករម្នាក់ក្នុងចំណោមនោះ ពុំអាចរំលត់សេវភាពចំពោះចំណែករបស់ខ្លួនបានឡើយ ។

ចំពោះករណីយកិច្ចនៃគូភាគី នៅក្រោយពេលបង្កើតសេវភាពវិញ គឺម្ចាស់កម្មសិទ្ធិករនៃដីបម្រើ ពុំអាចរារាំងដល់ការអនុវត្តនូវសេវភាព ឬ ធ្វើអំពើណាមួយដែលប៉ះពាល់ដល់ការប្រើប្រាស់សេវភាពទេ ហើយក៏មិនអាចយកដីផ្សេងមកធ្វើជាដីបម្រើជំនួសដីបម្រើដែលបានព្រមព្រៀងគ្នាពីដំបូងនោះដែរ លុះត្រាតែការបន្តទុកដីនោះឱ្យនៅជាដីបម្រើ អាចនាំឱ្យខូចខាតផលប្រយោជន៍ដល់កម្មសិទ្ធិករនៃដីបម្រើ ដូច្នេះគាត់អាចយកដីផ្សេងដែលផ្ដល់ផលប្រយោជន៍ដូចគ្នាដល់ដីប្រើ មកធ្វើជាដីបម្រើជំនួសដីបម្រើពីដំបូងបាន។ ចំណែកឯ ម្ចាស់សេវភាពដែលមានសិទ្ធិលើដីប្រើនោះវិញ ពុំអាចប្រើប្រាស់ដីបម្រើឱ្យហួសកម្រិតនៃការប្រើប្រាស់ដែលបានកំណត់នៅក្នុងកិច្ចសន្យាបង្កើតសេវភាពឡើយ ហើយក៏ពុំអាចធ្វើការផ្លាស់ប្ដូរណាមួយលើដីបម្រើ ឬ ដីប្រើ ដែលអាចមានឥទ្ធិពលមិនល្អ និងធ្ងន់ធ្ងរដល់ស្ថានភាពនៃដីបម្រើនោះដែរ។ បើម្ចាស់សេវភាព បានអនុវត្តផ្ទុយដូចបានរៀបរាប់ខាងលើ ឬ មិនបានបង់តម្លៃថ្នូរចំពោះសេវភាពដែលយកតម្លៃថ្នូរ ម្ចាស់ដីបម្រើអាចប្ដឹងទៅតុលាការឱ្យរំលត់សេវភាព និងទាមទារសំណងនៃការខូចខាតតាមរូបភាពជាសំណងនៃការខូចខាតពីអំពើអនីត្យានុកូលបាន ដោយគ្មានការរារាំង។

សរុបមក សេវភាព គឺពិតជាមានសារៈសំខាន់ជាច្រើន ចំពោះដីប្រើដែលជាដីបិទជិត ឬ ជាដីដែលត្រូវការធនធានដើម្បីបំពេញតម្រូវការក្នុងការប្រើប្រាស់ដី ព្រោះម្ចាស់សេវភាពអាចប្រើប្រាស់ដីអ្នកដទៃដើម្បីទទួលបាននូវផលប្រយោជន៍ដូចជា ការធ្វើជាផ្លូវឆ្លងកាត់ ជាមធ្យោបាយដើម្បីបង្ហូរទឹកប្រើប្រាស់ ជួយសម្រួលដល់ការសាងសង់ផ្សេងៗ ជាដើម ។ល។ ហើយម្ចាស់នៃដីបម្រើក៏អាចទាញយកផលប្រយោជន៍ពីការបង្កើតសេវភាពដោយមានតម្លៃជាថ្នូរផងដែរ។ បែបនេះហើយ ទើបនាំឱ្យសេវភាពនោះ ផ្ដល់នូវផលប្រយោជន៍ច្រើនណាស់ ដល់ភាគីទាំងសងខាង។ ប៉ុន្តែ ទោះបីជាយ៉ាងណាក៏ដោយ ភាគីនៃកិច្ចសន្យាបង្កើតសេវភាពណាក៏ពុំអាចរំលោភបំពាននូវសិទ្ធិរបស់ភាគីម្ខាងទៀត ឬ សិទ្ធិរបស់តតិយជនបានដែរ ពុំនោះទេភាគីដែលបំពាននោះនឹងត្រូវទទួលខុសត្រូវចំពោះកំហុសរបស់ខ្លួន ទៅតាមច្បាប់ជាធរមាន៕

រៀបរៀងដោយ៖ លោកមេធាវី សេង ឈុនលី និងលោក សូត្រ សុវណ្ណរាជ្យ ជាជំនួយការផ្នែកសេវាកម្មច្បាប់ និងជាសមាជិកក្រុមការងាររៀបចំ និងផ្សព្វផ្សាយអត្ថបទច្បាប់ នៃក្រុមមេធាវីកម្ពុជាសហប្រតិបត្តិការអន្តរជាតិ មានអាសយដ្ឋាននៅអគារលេខ ៤៥៣៥ ផ្លូវលេខ ១០០៣ ភូមិឧកញ៉ាវាំង (អតីតភូមិបាយ៉ាប) សង្កាត់ភ្នំពេញថ្មី ខណ្ឌសែនសុខ រាជធានីភ្នំពេញ ទូរស័ព្ទទំនាក់ទំនងលេខ ០២៣ ៩៨៦ ២៤៥ អ៊ីម៉ែល៖ [email protected] គេហទំព័រ៖ www.ciclg.com, ហ្វេសបុកផេក៖ ក្រុមមេធាវីកម្ពុជាសហប្រតិបត្តការអន្តរជាតិ / Cambodia International Cooperation Law Group.