(បរទេស)៖ អ្នកស្រាវជ្រាវនៅសាកលវិទ្យាល័យ Johns Hopkins បានបង្កើតបច្ចេកវិទ្យាដ៏អស្ចារ្យមួយ គឺការធ្វើតេស្តឈាមដែលអាចកំណត់អត្តសញ្ញាណជំងឺមហារីកបានរហូតដល់ទៅ ៣ឆ្នាំ មុនពេលរោគសញ្ញាលេចឡើង។ បច្ចេកវិទ្យាដ៏ទំនើបនេះដំណើរការដោយការរកឃើញការផ្លាស់ប្តូរ DNA (DNA mutations) ដែលកើតចេញពីដុំសាច់មហារីក ដែលចរាចរនៅក្នុងចរន្តឈាម។

ការរកឃើញនេះត្រូវបានចាត់ទុកថាជាឧបករណ៍ដ៏មានឥទ្ធិពលមួយសម្រាប់ការពិនិត្យរកជំងឺមហារីកជាមុន (proactive cancer screening) ដែលមានសក្តានុពលក្នុងការផ្លាស់ប្តូររបៀបដែលជំងឺមហារីកត្រូវបានធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យ និងព្យាបាល។ ការសិក្សាស្រាវជ្រាវនេះត្រូវបានបោះពុម្ពផ្សាយនៅក្នុងទស្សនាវដ្តី Cancer Discovery ដោយបានវិភាគលើគំរូប្លាស្មា (plasma samples) ដែលបានប្រមូលផ្ដុំទុកប៉ុន្មានឆ្នាំមុន សម្រាប់ការសិក្សាផ្សេងៗ។ តាមរយៈការពិនិត្យបំណែក DNA ដែលអណ្ដែតដោយសេរី អ្នកវិទ្យាសាស្ត្រអាចរកឃើញ «សញ្ញាព្រមាន» នៃជំងឺមហារីក រហូតដល់ ៣.៥ឆ្នាំ មុនការធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យព្យាបាល។

លទ្ធផលនៃការសិក្សានេះពិតជាមានសក្តានុពលខ្ពស់ ដោយសារការរកឃើញជំងឺមហារីកបានឆាប់រហ័សជាទូទៅនាំឱ្យលទ្ធផលព្យាបាលកាន់តែល្អប្រសើរសម្រាប់អ្នកជំងឺ។ ខណៈពេលដែលវិធីសាស្ត្រពិនិត្យរកជំងឺមហារីកបច្ចុប្បន្នមានសារៈសំខាន់ ជំងឺមហារីកជាច្រើនមិនត្រូវបានរកឃើញទេ រហូតដល់រោគសញ្ញាលេចឡើង ដែលនៅពេលនោះជំងឺអាចនឹងរីករាលដាលខ្លាំង ហើយពិបាកព្យាបាល។ ការធ្វើតេស្តឈាមថ្មីនេះ និងការធ្វើតេស្តរកជំងឺមហារីកច្រើនប្រភេទ (MCED) ស្រដៀងគ្នា មានគោលបំណងផ្លាស់ប្តូរគំរូនេះ ដោយកំណត់អត្តសញ្ញាណជំងឺមហារីកក្នុងទម្រង់ម៉ូលេគុលដំបូងបំផុតរបស់វា៕