(ភ្នំពេញ)៖ សម្រាងប៉ូល Aurore Polaire តែងកើតមាននៅតំបន់ប៉ុលខាងជើង និងប៉ូលខាងត្បូង ដែលវាមើលទៅគឺស្រស់ស្អាតយ៉ាងខ្លាំង ហើយទេសចរក៏និយមទៅទស្សនាផងដែរ។ ប៉ុន្តែតើអ្នកដឹងទេថា ហេតុអ្វីបានជាបាតុភូតនេះកើតឡើងនៅលើផែនដីយើង តើកើតឡើងយ៉ាងដូច្នេះ?

និយាយដោយខ្លី វាកើតឡើងពី «កំហឹងព្រះអាទិត្យ»។

អ្នកប្រហែលជាមិនដឹងទេថា ព្រះអាទិត្យមិនមែនបញ្ចេញតែពន្លឺមួយមុខនោះទេ តែក៏បញ្ចេញភាគល្អិតៗ ឬចុល្លភាគផ្ទុកអគ្គិសនីផងដែរ។ ភ្លុច (Flux) ឬចរន្តភាគល្អិតទាំងនេះត្រូវធ្វើដំណើរ២ថ្ងៃទើបមកដល់ផែនដី។ ពួកតារាវិទូហៅភ្លុចដែលបក់ពីព្រះអាទិត្យនេះថា «ខ្យល់ព្រះអាទិត្យ ឬបន្ទុះព្រះអាទិត្យ»។ បន្ទុះព្រះអាទិត្យនេះកើតឡើងនៅពេលមានស្នាមច្រើនលេចឡើងលើផ្ទៃរបស់វា។ ពួកតារាវិទូសង្កេតឃើញថា ព្រឹត្តិការណ៍នេះកើតមានជាមធ្យម១១ឆ្នាំម្ដង។

ភាគល្អិតៗផ្ទុកអគ្គិសនីភាយចេញពីបន្ទុះព្រះអាទិត្យនេះ ហើយពេលវាមកជិតដល់ផែនដី វាក៏ជួបនឹងមណ្ឌលអាកាសក្រៅដែលហ៊ុមព័ទ្ធនិងការពារផែនដី ដូចសំបុកនាងការពារដង្កូវនាងអ៊ីចឹងដែរ។ ចំណុចខ្សោយរបស់ផែនដី គឺតំបន់ប៉ូល ព្រោះនៅកន្លែងនោះមណ្ឌលអាកាសក្រៅមានរាងដូចជីឡាវ ដែលអាចឱ្យភាគល្អិតៗរត់ចូលបាន។ ពេលមកប៉ះនឹងអាតូមរបស់បរិយាកាសជាន់ខ្ពស់ ភាគល្អិតៗទាំងនោះដើរតួដូចចរន្តអគ្គិសនីក្នុងអំពូលនេអុង ហើយឡើងភ្លឺ បង្កើតបានជាសម្រាងប៉ូល (Aurore Polaire)។

សម្រាងប៉ូលដែលគេអាចមើលឃើញនៅលើមេឃក្នុងឧត្តរប្រទេសមានសណ្ឋានដូចសំពត់ស្បៃ ភ្លឺស្រស់ស្អាតបក់អង្កាញ់ៗដូចទឹករលក។ វាគឺជាភាគល្អិតៗផ្ទុកអគ្គិសនីចេញមកពីព្រះអាទិត្យ ហើយមកប៉ះនឹងដែនម៉ាញេទិកផែនដី ដែលរុញច្រានវាឱ្យងាកទៅរកប៉ូលទាំង២។

នៅរយៈកម្ពស់ចន្លោះ៦០គីឡូម៉ែត្រទៅ២,០០០គីឡូម៉ែត្រ (តែជាទូទៅច្រើននៅចន្លោះ ១០០គីឡូម៉ែត្រទៅ១៤០គីឡូម៉ែត្រ)ភាគល្អិតៗផ្ទុកអគ្គិសនីទាំងនេះមានឥទ្ធិពលទៅលើម៉ូលេគុលខ្យល់ ដូចចរន្តអគ្គិសនីក្នុងអំពូលនេអុងអ៊ីចឹង ហើយពន្លឺក៏មានពណ៌។ បើភ្លុចនោះខ្លាំង គឺមានន័យថា ភាគល្អិតៗមកពីព្រះអាទិត្យច្រើនដេរដាស បាតុភូតនេះអាចរីករាលធំ ដូច្នេះហើយទើបជួនកាលនៅប្រទេសបារាំងក៏គេអាចមើលឃើញផងដែរ៕